02 2015 tschaiver

ir culla mür sur la caricatura per verer il text !

1/1

Samedan

Causa cha cò in Europa üngün nu so pü fer saivs inandret as ho tramiss üna delegaziun da l'aereoport da Samedan tar Kim Jong Uns in Corea dal nord. Scu cha's oda nun es la delegaziun auncha turneda. A pera cha las mitraglias automaticas chi tuochan tiers la saiv nun haun auncha pudieu gnir furnidas.

1/1

Bever

A Bever ho la suprastanza cumünela scrit our cuors d'educaziun per votantas e votants - que chi stu fer nair dabsögn. Pera as deportane nempe scu chindelins chi nu saun auncha che chi es bun per els e che na. Uschè stögliane avair seguieu ils votums da duos purs chi nu vulaivan savair nouvas dad ün edifici chi füss gnieu fabricho aposta pels purs!

Listessamaing ho la radunanza gieu da marmugner tiers ün uorden da las alps propost da la suprastanza, e quelo be perche cha'ls pertuchos, ils purs, nu d'eiran gnieus dumandos ouravaunt che ch'els vessan da dir areguard l'uorden da las alps! Scu scha la suprastanza nu savess che chi es bun per sia populaziun e che na!

1/1

Scu cha comunichescha la EngadinerPost es la giazetta bilingua engiadinaisa a partir da dalum üna giazetta gratuita. Quista decisiun es gnida tratta causa cha la giazetta cuntegna dapü paginas dad inserats scu paginas cun texts.

Segl

Nuot Nes, il cuntschaint commisari da Segl ho scuviert ün cumplott: Illa part sura da l’Engiadin’Ota haune decis da serrer la via traunter Silvaplauna e Malöggia uschè suvenz scu mê pussibel, eir scha que nu fess adüna dabsögn. Uschè spereschane da musser sü la necessited da fabricher ün tunnel per proteger cunter las lavinas. Il Chantun dess finelmaing gnir activ. Repars da lavinas nu vegnan in dumanda, scu cha Nuot Nes ho udieu ad argumanter als respunsabels al tavulin. Solits repars da lavinas nu s’affaun simplamaing na per üna cuntredgia uschè renumneda scu l’Engiadin’Ota.

Ün nouv parc a Zuoz e S-chanf

Ils da S-chanf e da Zuoz haun tschernieu üna cumischiun chi dess preparer il nouv hit turistic da LA PLAIV; quel as rechatta sülla via chi colliescha las duos vschinaunchas. Il parc voul sensibiliser als giasts – pustüt famiglias cun iffaunts - per la misteraunza e la pauraria. As po admirer maschinas e materiel da fabrica, puntinedas, quadrels ed urdegns per fer butüm, i’l center sto però il museum agricul e garaschistic cun maschinas agriculas da tuots temps e per mincha adöver. Dad admirer sun eir veiculs automobilistics ruots u da reparer. Impü, uschè ils iniziants - as pudaro ir a sella cun muaglia bovina da la Scozia. Già cha’l terrain nu sto in üngüna zona, spettan ils iniziants sül permis da müder la zona per pudair dispuoner da tuot il spazi. „Que nu stuvess der grands problems, già cha la mêr part dals ogets sto lo già daspö ans“, ans disch ün dals iniziants chi tschainta eir aint il cussagl cumünel. L’avertüra ufficiela dess avair lö da sted dal 2015 cun discuors dals duos presidents cumünels e producziuns dals coros e da la musica instrumentela. Prospects infurmativs as po già hoz retrer tar EngadinTourismus chi fo specielmaing eir reclama pel parc in China.

VALSOT

Ils da Plan s’han reunits a Raschvella, uossa cun ün toc pon cotschen, uschè sco l’amant illa novella da Tina Truog Saluz. Ma quista vouta sun els qua per protestar cunter las aspiraziuns da quels casü da Tschlin. I para cha quels Tschianders s’hajan laschats savunar aint da la Polaca chi sco la Zahanassian pro Dürrenmatt, tils imprometta milliuns sch’els, sco il marchadant da sdratscha, tilla vendan tuot, eir las chotschas suot.

SCUOL Hotels ars gio e da quels in fabrica

La punt immensa es dvantada l’attracziun per indigens e turists. Üna fuolla dad indigens e da giasts as raduna minchadi immez la punt. Ad els muossa la guida il lö inua chi’s rechattaiva il plü bel hotel da la val, quel es gnü desdrüt da las flammas ed ingün nu sà da chi. La guida fa attent a la concurrenza: Minchün po as far impissamaints chi chi vess pudü esser quel chi ha dat il cumand o dat fö svess, e che ch’el vess pers o profità. Vers la chavorgia da l‘En, la guida muossa uossa cul daint ingio chi‘s rechatta il Kurhaus. Eir quia as po guadagnar duos nots i’l Beverdere per quel chi quinta la megldra istorgetta dal prossem pass da quista Telenovela israelitica/americana.

1/1

Volver morts

Illa litteratura rumantscha subvenziunada ha inizià ün nouv trend, il revival dals morts. Plüs descendents da persunalitads da nom s’han uossa mis insembel per intensivar quist process e vulessan edir eir els biografias ed ouvras extaisas da lur antenats. Cumünaivelmaing han els inoltrà ün proget al Fondo naziunal, a la Lia Rumantscha, al Chantun grischun ed ad otras funtanas per realisar quist proget in - sco cumanzamaint - 2 toms. Ils noms dals morts chi dessan gnir commemorats nu sun amo cuntschaints, ma al tavulin as discuorra da Rudolf Olaf Tönjachen, Schimun Vonmoos, Gian Girun, Clementina Gilly. La prüma resposta dal Fondo naziunal es positiva, chi’s stöglia però spettar amo duos ans, fin chi‘s saja a fin culs progets chi trattan dad Andri Peer.

Dals Caflischs sü da Genevra as doda, ch’els vöglian realisar üna tala biografia cun annotaziuns e commentars sün agens cuosts, els quintan cun ün tom dad almain 4 kilos.

EVIVA las subvenziuns

La Confederaziun ha decis da subvenziunar cun nouvas subvenziuns specialmaing quellas paurarias chi pavlan fain o erba. Uschè as voul redüer il pavel cumprà aint da l’ester. Ils paurs da muntagna chi pavlan sà be silo e fain pon as allegrar sün amo daplü raps sü da Berna. Attenziun, char lectur: Quia nu’s tratta que dad ün viz carnavalais-ch!

Fusiunitis

Samignun

Intant cha’ls Bregagliots as fan greiv cun la fusiun cun Chiavenna, es Samignun ün bun toc plü inavant culs plans da fusiunar cun Fuond. Cumprar aint cumprani sa be plü in Austria.

1/1

Tarasp

Chi vess mâ cret cha l’enclava austriaca chi’s ha associada be cun fadia al chantun grischun pudess sviluppar üna tala energia conspirativa e subversiva. Schi, ils Taraspins han occupà posts da clav in Svizra: Fanzun cumonda aint il Departamaint dals affars exteriurs, Curschellas ha in man la Chanzlia federala e sco „Ableger“ cumünal vaina aint il nouv cumün confusiunà eir ün Taraspin. Tuots schnajan al mumaint contacts cul stadi austriac. La pps sà daplü, il numer da marz da sia revista „Schweizerzeit“ rapporta dad intenziuns al mumaint amo clandestinas e finischa l’artichel cun l’appel: Chars Svizzers fat attenziun! L’inimi es sco adüna immez tanter nus, bainbod pudessan nus dvantar ün Bundesland austriac!

1/1